การต่อสู้กับภาวะน้ำหนักลดในผู้ป่วยมะเร็งสูงวัย

วันที่ 07-10-2025 | อ่าน : 54

การต่อสู้กับภาวะน้ำหนักลดในผู้ป่วยมะเร็งสูงวัย

ภาวะน้ำหนักลด (Cachexia) กับผู้ป่วยมะเร็งสูงวัย

การรักษามะเร็งจะไม่มีประสิทธิภาพ หากร่างกายอ่อนแอ! ผู้ป่วยมะเร็ง โดยเฉพาะในกลุ่มผู้สูงอายุ มักเผชิญกับภาวะที่เรียกว่า "มะเร็งผอมแห้ง" (Cancer Cachexia) ซึ่งเป็นภาวะที่น้ำหนักลดลงอย่างรวดเร็ว โดยเฉพาะการสูญเสียมวลกล้ามเนื้อและไขมัน แม้ว่าจะได้รับประทานอาหารแล้วก็ตาม

ภาวะนี้ไม่ได้เป็นเพียงแค่เรื่องของรูปลักษณ์ แต่เป็นปัจจัยสำคัญที่ทำให้ร่างกายอ่อนแอ อ่อนเพลีย เพิ่มความเสี่ยงของภาวะแทรกซ้อน ทำให้ทนต่อการรักษา (เคมีบำบัด/รังสีรักษา) ได้ลดลง และส่งผลโดยตรงต่อคุณภาพชีวิตและอัตราการรอดชีวิต ดังนั้น การรักษาน้ำหนักตัวและมวลกล้ามเนื้อให้คงที่ จึงเป็นเป้าหมายสำคัญอันดับแรกในการดูแลโภชนาการสำหรับผู้ป่วยกลุ่มนี้

โภชนาการคือยารักษา: การเพิ่มพลังงานและโปรตีนอย่างชาญฉลาด

เพื่อต่อสู้กับภาวะผอมแห้ง ผู้ป่วยมะเร็งสูงวัยต้องการกลยุทธ์ด้านอาหารที่เน้น ความหนาแน่นของพลังงานและโปรตีน โดยยังคงเน้นความอ่อนนุ่ม ย่อยง่าย และปลอดภัย

1. เน้นโปรตีนคุณภาพสูง: ผู้ป่วยมะเร็งจำเป็นต้องได้รับ โปรตีนมากกว่าคนปกติ (อาจเพิ่มขึ้น 20-50%) เพื่อซ่อมแซมเซลล์ที่เสียหาย เสริมภูมิคุ้มกัน และป้องกันการสลายกล้ามเนื้อ ควรเลือกโปรตีนที่ย่อยง่าย เช่น เนื้อปลา, ไข่, เนื้อไก่ไม่ติดมัน, และเต้าหู้ ควรปรุงให้นุ่ม เปื่อย หรือเป็นของเหลว เช่น โจ๊กใส่เนื้อปลาบดละเอียด
2. พลังงานเพียงพอ ไม่ขาดแคลน: การรักษาน้ำหนักตัวต้องให้ความสำคัญกับพลังงาน (แคลอรี่) ควรเน้นอาหารที่ มีพลังงานสูงในปริมาณน้อย (Energy-Dense Food) เพื่อหลีกเลี่ยงความรู้สึกอิ่มเร็วเกินไป ควรเพิ่มแหล่งไขมันดีในปริมาณที่เหมาะสม เช่น เติม น้ำมันมะกอก (Extra Virgin) หรือ อะโวคาโดบด ในซุปหรืออาหารอ่อน
3. ไขมันดีช่วยลดการอักเสบ: ไขมันดีเป็นแหล่งพลังงานเข้มข้นที่ย่อยง่าย และมีกรดไขมันจำเป็นช่วยลดการอักเสบ ควรเลือกไขมันดี เช่น กรดไขมัน โอเมก้า 3 ที่พบในปลาทะเลน้ำลึก

5 เทคนิคเพิ่มแคลอรี่และโปรตีนในอาหารประจำวัน

1. "ซ่อน" โปรตีนและพลังงาน: พยายามเพิ่มส่วนผสมแคลอรี่สูงลงในอาหารที่ผู้ป่วยทานประจำโดยที่รสชาติไม่เปลี่ยนมากนัก เช่น เติมผงนม หรือโปรตีนผง ลงในโจ๊ก, ซุป, หรือน้ำผลไม้ปั่น หรือผสมเนยถั่ว หรือน้ำมันมะกอก ลงในมันฝรั่งบดให้เนียนนุ่ม
2. ทานอาหารทีละน้อย แต่บ่อยครั้ง: การทานมื้อใหญ่ทำให้อิ่มเร็วและรู้สึกเบื่ออาหาร ควรเปลี่ยนเป็น 6-8 มื้อเล็ก ๆ ตลอดวัน เพื่อให้ร่างกายได้รับสารอาหารต่อเนื่องโดยไม่รู้สึกฝืน
3. อาหารว่างต้องมีประโยชน์: แทนที่จะทานขนมกรุบกรอบ ควรเลือกของว่างที่เน้นโปรตีนและไขมันดี เช่น โยเกิร์ตเต็มไขมัน, กล้วยปั่น ผสมนมถั่วเหลือง, หรือ ไข่ต้ม
4. ใช้เครื่องดื่มเสริมพลังงาน: หากผู้ป่วยทานอาหารแข็งได้น้อย ควรทดแทนด้วยของเหลวที่มีสารอาหารครบถ้วน เช่น อาหารทางการแพทย์สำเร็จรูป หรือ นมถั่วเหลือง ที่เสริมโปรตีนสูง แทนน้ำเปล่าในบางมื้อ
5. เน้นอาหารที่ย่อยง่ายและน่ากิน: ผู้สูงวัยอาจมีปัญหาเรื่องการรับรส/กลิ่น หรือการเคี้ยว ควรปรุงอาหารให้ นุ่มละมุน เช่น ซุปฟักทอง หรือไข่ตุ๋น และจัดจานให้น่าสนใจเสมอ เพื่อช่วยกระตุ้นความอยากอาหาร

การดูแลโภชนาการสำหรับผู้ป่วยมะเร็งสูงอายุต้องอาศัยความเข้าใจและความอดทน การได้รับพลังงานและโปรตีนที่เพียงพอจะช่วยให้พวกเขามี "อาวุธ" ที่แข็งแกร่งที่สุดในการต่อสู้กับมะเร็งและฟื้นฟูร่างกายหลังการรักษาได้อย่างมีประสิทธิภาพ

คำแนะนำ: หากผู้ป่วยมีน้ำหนักลดลงอย่างต่อเนื่อง หรือไม่สามารถรับประทานอาหารได้เพียงพอ โปรดปรึกษา นักกำหนดอาหาร เพื่อวางแผนโภชนาการเฉพาะบุคคล รวมถึงพิจารณาการใช้อาหารทางการแพทย์อย่างเหมาะสม

หากมีปัญหาสุขภาพผู้ป่วยมะเร็ง เราคืออีกหนึ่งทางออก ที่จะช่วยให้ผู้ป่วยกลับมาใช้ชีวิตปกติได้อีกครั้ง ปรึกษาผู้เชี่ยวชาญ โปรดคลิก inbox Facebook ชมรมฟื้นฟูสุขภาพผู้ป่วยโรคมะเร็ง